Վայոց Ձորը եւ, մասնավորապես Արենին հազարամյակներ շարունակ եղել է հայկական գինեգործության օրրանը: Ժամանակն է, որ մենք բացենք այս տարածաշրջանի դռները համայն աշխարհի առջեւ եւ ցուցադրենք այս եզակի տերուարը, որտեղ աճում են հայկական խաղողի պատմական եւ բնիկ տեսակները: Այն, ինչ սկսվել էր որպես փոքր նախագիծ 2007 թ.-ին, դարձավ պատմական գինեգործության եւ ավանդույթների ոլորտում նեոլիթիկ քաղաքակրթության ժամանակաշրջանի հնագիտական առավել նշանավոր հայտնագործություններից մեկը: Պատմական Արենի գյուղի և Արփա գետի մոտակայքում գտնվող Արենի-1 քարանձավում հայտնաբերվել են ոչ միայն արտեֆակտեր, այլեւ խաղողի ցողուններ ու կարասների հատակին գտնվող կորիզներ, որոնք վերլուծության ենթարկելուց հետո, պարզվել է, որ 6,200 տարվա պատմություն ունեն: Այլ կերպ ասած, հնագետները հայտնաբերեցին աշխարհի ամենահին գինու գործարանը: ՀԻՆ ԱՐԵՆԻ ԳԻՆՈՒ ԳՈՐԾԱՐԱՆԸ ՀԻՆ ԱՐԵՆԻ գինու գործարանում մենք ձգտում ենք ապահովել, որ Արենի խաղողին հնարավորություն ընձեռնվի դրսեւորել իր գեղեցկությունը, եւ ցույց տալ, որ հայկական գինեգործությունը կարող է ըստ արժանվույն հպարտանալ իր որակով: 2013 թ-ին հիմնադրվելով Կարապետյանների ընտանիքի կողմից, ՀԻՆ ԱՐԵՆԻ գինու գործարանը համադրում է գինեգործական ավանդույթները ժամանակակից սարքավորումների հետ: Այն նախագծվել է արգենտինացի հայտնի մասնագետ Մարիո Խապասի կողմից: Մեր բոլոր սարքավորումները ժամանակակից են եւ ներկրվել են Իտալիայից կամ Ֆրանսիայից: Մեր խորհրդատու գինեգործ, Դիդյե Կորնիյոնը, նույնպես Ֆրանսիայից է։ Մենք հավաքում ենք բերքը ձեռքով, ձեռքով ընտրում ենք այն, ինչից հետո այն զգուշորեն մամլվում է պնեւմատիկ մամլիչով: Գինին պահվում է ջերմաստիճանային կարգավորմամբ չժանգոտվող պողպատից պահամաններում եւ հնեցվում է Արցախյան կաղնե տակառներում: Գործարանը հնարավորություն ունի մշակելու 250 տոննայից ավել խաղող: Հարկ է նշել որ ՀԻՆ ԱՐԵՆԻ-ի բոլոր գինիները պատրաստվում են 100 % Սեւ Արենի և 100 % Ոսկեհատ խաղողի տեսակից: ՄԵՐ ԽԱՂՈՂԻ ԱՅԳԻՆԵՐԸ Մեր խաղողի այգիները տեղակայված են ծովի մակարդակից 1215-1250 մետր բարձրության վրա, Արենիում ու շրջակա տարածքներում, մասնավորապես Թափում, Գետափում ու Իշքաթափում: Մեր խաղողի այգիների ընդհանուր մակերեսը 32 հա է, որից 25 հա-ն արդեն բերք է տվել, իսկ 7 հա–ը նորատունկ է: Ապարանստվածքային հարուստ հրաբխային հողը, համադրվելով Արենիի բարձրադիր դիրքի հետ, մեր գինիներին հաղորդում է տոկուն կառուցվածք եւ արտահայտիչ բուրային փունջ: ՍԵՎ ԱՐԵՆԻ Սև Արենին մուգ մաշկով բնիկ հայկական խաղող է, որը մեզ է հասել Վայոց Ձորի քարքարոտ ու հարուստ հրաբխային հողի կոշտ կլիմայական պայմաններում 6100 տարվա գոյատևման պատմության ընթացքում: Սև Արենին իր հաստ մաշկով չափազանց դիմացկուն է հիվանդությունների նկատմամբ և այն հատկապես լավ է դիմադրում օրվա ջերմաստիճանի ուժեղ տատանումներին: Այս ամուր մաշկը ոչ միայն պահպանում է խաղողի կառուցվածքային ամբողջականությունը, այլ նաև օգնում է նրբագեղ և մարմնեղ կարմիր գինիներ արտադրել Հայաստանում ՝ խաղողագործության ծննդավայրում: ՈՍԿԵՀԱՏ Ոսկեհատը, որը հայերենում բառացիորեն նշանակում է «Ոսկե հատիկ», համարվում է հայկական խաղողի տեսակների թագուհի: Պատմական Արենի գյուղում աճող Ոսկեհատ խաղողից պատրաստվում են նուրբ սպիտակ գինիներ` հարուստ անուշաբույր փնջով, մասնավորապես` սպիտակ մրգերի, ցիտրուսային և վայրի ծաղիկների նոտաներով: